Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur | Foto: Finn Hentzepeter
De impact van kunstmatige intelligentie gaat de manier waarop we laboratoria managen ingrijpend veranderen. Nee, niet morgen, wel in de nabije toekomst, daar heb ik geen glazen bol voor nodig. Het is niet de vraag of artificial intelligence zaken op zijn kop gaat zetten, maar wanneer.
Onze sector loopt niet voorop, maar wat zich nu bijvoorbeeld afspeelt in de luchtvaartsector en in de medische diagnostiek staat straks ook de laboratoriumindustrie te wachten.
Waarom? Simpelweg omdat de introductie van kunstmatige intelligentie in de laboratoriumsector enorme mogelijkheden biedt om processen te verbeteren, workflows te optimaliseren, kosten te verlagen, de kwaliteit te borgen en mensen slimmer in te zetten. AI kan een boost geven aan innovatie, efficiëntie en precisie. Dat is wel de kern denk ik.
“Generatieve AI is niet alleen in staat om gegevens te verwerken en patronen te herkennen, maar kan ook creatief zijn”
Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur
Het gaat hierbij om de inzet van generatieve AI. Dat is kunstmatige intelligentie die meer doet dan alleen verwerken, en echt oplossingen creëert, dus een stuk verder gaat dan intelligente taalmodellen als ChatGPT. Het is namelijk zo dat kunstmatige intelligentie de afgelopen jaren een enorme ontwikkeling heeft doorgemaakt.
AI is niet alleen in staat om gegevens te verwerken en patronen te herkennen, maar kan ook creatief zijn. Generatieve AI, een subset van kunstmatige intelligentie, kan nieuwe oplossingen creëren op basis van gegevens en bestaande kennis. Dit biedt laboratoria de mogelijkheid om niet alleen processen te verbeteren, maar AI ook in te zetten voor nieuwe vormen van onderzoek en productinnovatie. Denk bijvoorbeeld aan het genereren van nieuwe moleculaire structuren of het ontwerpen van experimenten op basis van historische data.
“Het gebruik van AI zal stap voor stap gaan”
Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur
Er is wel een ‘maar’, en die zet ook een rem op het uitrollen van AI op korte termijn. In de laboratoriumsector, waar nauwkeurigheid essentieel is, moet AI werkelijk met laserprecisie werken. Foutjes, verzinsels, wel bekend van fantaserende AI-taalmodellen, zijn taboe en kunnen leiden tot gevaarlijke situaties. Het gebruik van AI zal daarom stap voor stap gaan, waarbij eerst en vooral de data op orde moeten zijn.
Als eerste verwacht ik dat AI beslissingsbevoegden op basis van datagedreven inzichten gaat helpen bij interpretaties en het trekken van conclusies om dit sneller en beter te doen. Bijvoorbeeld: AI is inzetbaar om afwijkingen in testresultaten te detecteren, of om de werking van instrumenten te monitoren en te voorspellen wanneer onderhoud nodig is.
Dit eerste gebeurt al meer en meer, denk aan beeldanalyse, dat al veel langer uitgerust is met slimme software, maar nu met AI steeds meer intelligentie krijgt. Steeds vaker hoor je dat dit zelfs betere resultaten oplevert. Ook zijn LIMS-leveranciers volop bezig om hun systemen uit te rusten met AI. Ik kan me voorstellen dat je je LIMS zo kunt trainen en het steeds beter voor je gaat werken.
“Momenteel is hooguit zo’n 5% van de bedrijven wereldwijd bezig met AI”
Vincent Hentzepeter, hoofdredacteur
Kortom, spannende tijden breken aan. Ik zeg wel: stap tijdig op de AI-trein, want de praktijk wijst nu al uit dat dit soort technologie een sector kan ontwrichten. Te laat instappen kan betekenen dat je als laborganisatie straks achter de feiten aanloopt en de concurrentie je te snel af is. ‘Blokker’ bestaat ook niet meer, om maar een dwarstraat te noemen.
Momenteel is hooguit zo’n 5% van de bedrijven wereldwijd bezig met AI. Het aantal zal snel groeien. Kijk deze ontwikkeling niet weg, ga er met je team eens over brainstormen en ontdek hoe jij AI voor je lab kunt laten werken.
