Nieuwbouw Result Laboratorium flexibel, toekomstbestendig en groen

Bij aankomst springt de grote transparante gevel aan de voorzijde van Result Laboratorium direct in het oog. Je ziet bijna letterlijk de buizen op de track door het gebouw gaan.

Eromheen een woud van bomen. De overige drie zijden zijn veel meer gesloten, met een raamstructuur, waarover een houtstructuur is aangebracht die aansluit bij de groene omgeving.

En ruimte genoeg: met een bruto vloeroppervlak van 5.000 m², ex. parkeergarage, kan Result Laboratorium weer tientallen jaren vooruit.

Samenwerkende laboratoria

Result Laboratorium is de resultante van een samenwerkingsverband tussen de laboratoria van het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dordrecht, het Beatrix Ziekenhuis in Gorinchem, het Amphia Ziekenhuis in Breda en het RLM Laboratorium in Dordrecht.

De organisatie besloot enkele jaren geleden dat er een nieuw centraal laboratoriumgebouw moest komen in Zevenbergen om vanuit hier de meeste monsters van de ziekenhuizen en diverse priklocaties te analyseren.

Het onderzoek binnen de vestiging in Zevenbergen heeft een gevarieerde doorlooptijd afgestemd op de service level van de klant. Onderzoek dat snel moet, blijft 24/7 uitgevoerd worden door medewerkers van Result laboratorium in de ziekenhuizen zelf.

IGLO-ontwerpmethode

Het gebouw is ontwikkeld en gerealiseerd door Burgland Real Estate en in samenwerking ontworpen met RoosRos architecten. De architecten van KuiperCompagnons, die samenwerkten met RoosRos Architecten aan de bouw van Result Laboratorium, ontwierpen in samenspraak met de gebruikers een flexibele en open binnenstructuur.

Die zorgt niet alleen voor een prettig werkklimaat en efficiënte afhandeling van de monsterstromen, maar het flexibele ontwerp maakt het ook mogelijk de laboratoriumcapaciteit in de toekomst op of af te schalen zonder ingrijpende verbouwingen.

Op- of afschalen zonder ingrijpende verbouwing?

Daar staat het IGLO-concept borg voor. Dit is een ontwerpmethode met vaste modulematen van laboratoria en kantoren, waardoor ze uitwisselbaar zijn. Het gaat in Zevenbergen om modules van 8 x 10 m.

De IGLO-ontwerpmethode, acroniem voor ‘Intelligente Generieke Laboratorium Optimalisatie’, stelt de gebruiker centraal. Elk project begint met een uitgebreide inventarisatie van de behoeften van medewerkers, die uit de interviews worden gedistilleerd.

Eén van de belangrijkste conclusies bij dit project was dat veel processen op elkaar lijken en daarom met dezelfde tafelopstelling kunnen werken.

Modulaire lab bouwstenen

Voor de laboratoria is een specifieke module ontworpen, die voor vrijwel alle processen geschikt is en dus toekomstige wijzigingen moeiteloos kan faciliteren. “Dat zal op korte termijn niet nodig zijn”, beaamt Rob Kanbier van KuiperCompagnons.

“Het was een groot project, waarin de kennis van bouw en laboratoria samen tot een werkbare oplossing leidden. Daarbij maakten we gebruik van wat er was. Result Lab ligt aan een dijk, met een oplopende weg, waar vrachtwagens automatisch bij de verdieping boven de parkeergarage aankomen om te laden en lossen. Daar worden alle monsters gescheiden en grotendeels via de automatische analysestraat naar de juiste labs gestuurd om te onderzoeken.”

“We hebben nu een eigen huis”, haakt Frank van de Water in, projectmanager afdeling inkoop van Result Lab. “Dit is het laatste stuk van de verzelfstandiging van wat begon met de laboratoria in Dordrecht en Gorinchem en waar later Amphia uit Breda aan toegevoegd is. De werkzaamheden waren versnipperd. Nu centraliseren we onze activiteiten in Zevenbergen en zijn er voor spoedonderzoeken kleine, goed uitgeruste labs en blijven daarnaast medewerkers van ons in de ziekenhuizen werkzaam. Ook was er te weinig kantoorruimte in de verschillende ziekenhuizen. Dat is hiermee opgelost.”

Flexibele kantoren

De architecten namen die vraag naar passende kantoorruimte mee in het ontwerp. Een kantoortuin werd het niet, die zou niet binnen de modulaire structuur passen. Het werden open kantoorruimtes waar maximaal acht personeelsleden kunnen werken.

Daaromheen kleine kantoorruimtes voor twee tot vier personen. Ideaal voor wie even geconcentreerd wil werken of rustig wil kunnen overleggen. Toch oogt het geheel als een transparante ruimte.

Alle muren tussen de verschillende ruimtes hebben namelijk glaspanelen aan de zijkanten. Dit zorgt voor een open gevoel, zonder de storende geluiden van bijvoorbeeld een kantoortuin.

Ontmoeting centraal in Result Lab

Dat Result Lab tussen bomen staat en er veel glas in de pui zit, creëert de beleving in een bosrijke omgeving te werken. Met recht dus een ‘lab in het groen’. En niet alleen aan de buitenzijde.

Centraal in het pand is een grote trap, met daaromheen bloembakken bestemd voor (klim)planten. Ze profiteren van een groot dakraam dat veel licht binnenlaat. Deze ‘town hall’ nodigt ook nog eens uit de trap te nemen en stimuleert mensen in beweging te blijven.

“In het pand zijn wel liften, maar die liggen buiten de doorlopende routes. Dat is om het personeel zoveel mogelijk met de trap te laten gaan”, legt Kanbier uit. “De trap moet een ontmoetingsplek worden. Je kunt van hieruit letterlijk naar de wolken kijken.” De ruimte zo ontwerpen en indelen zorgt voor verbinding, analyseert hij. “Result Lab wil de ontmoeting centraal stellen, dat ondersteunt innovatie.”

Entree en monsterlogistiek

Het drie verdiepingen tellende gebouw valt in drie zones uiteen:

1. Op de begane grond is de entree.
2. Hier bevinden zich ook het restaurant, het magazijn en de ontvangstruimte van de monsters.
3. De laboratoria zitten op de twee bovenste etages, geflankeerd door de kantoren en gescheiden door garderobezones.

De monsterstroom wordt gescheiden in twee stromen. De hoofdmoot wordt op een automatische track geplaatst die doorloopt tot op de eerste verdieping. Monsters passeren via een vooraf geprogrammeerde route verschillende apparaten en analyzers die aan deze track zijn gekoppeld.

Een kleiner deel van de monsterstroom bestaat uit monsters die manueel worden verwerkt. Personeel gebruikt hiervoor de servicelift om deze tweede stroom naar de betrokken laboratoriumruimten te vervoeren.

Automatische aan- en afvoer patiëntenbuizen

Wie goed kijkt, ziet dat de drie verdiepingen qua indeling precies gelijk aan elkaar zijn. De modulaire structuur ligt vast, de invulling varieert. Zo heeft elke verdieping in het midden een gang.

Tussen de labs op de twee verdiepingen bevinden zich bovendien nissen in de gang voor nooddouches en andere noodzakelijke voorzieningen.

“Het idee was eerst om vanuit het lab te werken en dan alles eromheen te bouwen, maar dat neemt veel te veel ruimte in beslag”, evalueert Kanbier. Het werken met een track spaart veel ruimte, constateert hij.

“De patiëntenbuizen komen via de straten in de labs, gebruikte buizen worden via een andere straat automatisch opgeslagen en uiteindelijk afgevoerd. Op sommige plekken zijn er drie of meer straten om de aan- en afvoer van het materiaal te kunnen waarborgen. Het was een complexe puzzel om het gebouw zo te ontwerpen dat er geen kruisende lijnen zijn in de processtromen.”

BSL3- en PCR-laboratoria

Op de tweede verdieping zitten het BioSafety 3 (BSL3)-lab en de PCR-laboratoria. Deze PCR-laboratoria zijn afgelopen december in gebruik genomen. “Deze labruimtes zijn afgesloten van de rest van het gebouw om geen contaminatie of verspreiding te veroorzaken”, legt Van de Water uit.

“Door alle glaspanelen lijkt ook hier alles met elkaar verbonden, dat was een grote wens die we bij de architecten neerlegden.”

Het BSL 3-lab focust op tbc-onderzoek, waarvoor strenge veiligheidseisen gelden. De PCR-labs richten zich op DNA-onderzoek. Er is een aparte werkruimte waar het personeel de uitslagen kan uitwerken en rapporteren. “In deze ruimte komen daarvoor zo’n acht grote schermen te staan.”

Ruim magazijn

In het magazijn staan kasten en rekken klaar voor al het binnenkomende en uitgaande materiaal. Er is genoeg ruimte vrijgelaten voor meer stalling en opslag. Gevaarlijke stoffen en ontsmettingsmiddelen staan in brandveiligheidskasten. Voor de voorraad van reagentia is een grote koelcel aanwezig.

Lab in het groen

De ingebruikname van Result Laboratorium gaat in fases. Begin december 2023 was de verhuizing van de eerste labsector naar het nieuwe pand. Deels staat hier nu de nieuwste apparatuur, met mogelijkheden om extra te plaatsen.

“Het hele gebouw is ontwikkeld op flexibiliteit”, legt Kanbier uit. “Dit gebeurde wel tijdens de coronaperiode. Dat betekende dat we veel Zoom-meetings hadden en vooral op afstand werkten. Dat was wel een uitdaging, maar het is gelukt. We hebben een bijzonder gebouw gemaakt, dat door de houtstructuren aan de buitenkant past bij deze plek tussen de bomen. Aan de binnenkant hebben we het idee van ‘een lab in het groen’ kunnen doorzetten met hoge verdiepingen van 4,25 meter en bijpassende deuren. Door veel beton te gebruiken en dat niet achter bekleding te verbergen, is het een natuurlijke en rustige werkplek geworden.”

Analyseren tussen de bomen

Voor de medewerkers van Result Laboratorium is de reis naar Zevenbergen nu een andere route. “Ze wonen en werken momenteel vooral in en nabij de ziekenhuizen”, besluit Van de Water.

“Bij de keuze van een nieuwe ligging is wel bewust gekeken naar een zo centraal mogelijk locatie. Mede daarom is gekozen voor deze plek in Zevenbergen: dit ligt redelijk centraal in het verzorgingsgebied van de drie ziekenhuizen.”

Daarnaast is het voordeel dat Zevenbergen beschikt over een treinstation en iedereen kan op locatie zijn auto kwijt. “Half onder het gebouw is een parkeergarage voor ons personeel. Dit was niet het oorspronkelijke plan, het gebouw is hierdoor iets opgetild, en nu het er ligt zijn we er blij mee.”

Dat geldt zeker ook voor het resultaat van het spiksplinternieuwe lab: “Overal in het gebouw heb je het gevoel dat je verbinding hebt met collega’s door de grote mate van toegepast glas en daardoor ook een nadrukkelijke verbinding met buiten.”

Result Laboratorium, Zevenbergen

Opdrachtgever: Result Laboratorium

Projectomschrijving: nieuwbouw Klinisch chemische, hematologische en microbiologische laboratoria en kantoren en overige laboratoriumfaciliteiten

Totaaloppervlak: 5.000 m², ex. parkeergarage

Realisatie: specialistisch team, bestaande uit architect KuiperCompagnons, Burgland Real Estate, RoosRos architecten

IGLO

IGLO: Intelligent Generic Laboratory Optimization

1. Definieer de werkprocessen in het lab
2. Inventariseer de behoeften van de gebruikers
3. Bepaal de benodigde veiligheids- en inperkingseisen, maar overdrijf niet
4. Zorg voor een slimme integratie van technische installaties en apparatuur
5. Houd vroeg rekening met toekomstige activiteiten in het labontwerp