In België bevinden zich ongeveer tachtig laboratoria van risiconiveau 3, verspreid over Brussel, Wallonië en Vlaanderen. Daarnaast heeft KU Leuven een lab van niveau 3+ dat gevaarlijke virussen beheert binnen een strikte veiligheidsomgeving. Hoewel België geen laboratoria van niveau 4 telt, zoals in de VS, China, Frankrijk en Duitsland, wordt er gewerkt met pathogenen als het poliovirus, hiv en coronavirussen. Ondanks strenge protocollen blijft menselijke fout een factor, waardoor virussen onbedoeld kunnen ontsnappen.
Uit een Sciensano-rapport uit 2015 blijkt dat Belgische laboratoria wekelijks incidenten meemaken. Gedurende vijf jaar werden 275 incidenten geregistreerd, waaronder morsen van vloeistoffen en prikaccidenten. In dezelfde periode vonden er 75 tot 94 besmettingen plaats, wat neerkomt op bijna een per maand. Desondanks staat het officiële aantal gemelde incidenten op nul, doordat labs de meldingsplicht negeren. Reputatieschade en onbekendheid met de wet worden genoemd als mogelijke redenen.
Gebrek aan toezicht en handhaving
Experts zoals virologen Marc Wathelet en Steven Van Gucht pleiten voor meer transparantie om risico’s beter in kaart te brengen en preventieve maatregelen te versterken. Het gebrek aan toezicht en handhaving verhindert doeltreffend beleid en verhoogt het gevaar op toekomstige incidenten, met mogelijk verstrekkende gevolgen voor de volksgezondheid.
