Van COVID testen naar COVID monitoring

Els van den Brink | Fotografie: Marco Vellinga

Testen op Covid-19 is niet de core-business van LHM Diagnostiek in Eindhoven. Het gespecialiseerde laboratorium zit in Eindhoven en is gloednieuw. Het werd opgericht in de zomer van 2021. “Wij willen ons onderscheiden door focus op preventie en leefstijlverandering”, vertelt labmanager Cheyenne Seerden. Het bedrijf biedt daarvoor verschillende testen aan, die kunnen worden aangevraagd via een behandelaar.

Het gaat bijvoorbeeld om een bloedtest op voedselovergevoeligheid, een test voor het bepalen van stress en burn-out en een innovatieve kankerscreeningstest op basis van bloedanalyse. Bij dat laatste kan al in een heel vroeg stadium worden vastgesteld of er ergens kankercellen in het lichaam aanwezig zijn en in welk deel van het lichaam dat dan is. Deze test is in India ontwikkeld en is nu voor het eerst ook in Nederland beschikbaar.

Pop-up laboratoria

Naast deze gespecialiseerde testen houdt LHM Diagnostiek zich bezig met de uitvoering van COVID-testen. In april 2021 raakte LHM betrokken bij een project in samenwerking met het Veenendaalse MolGen. Dit project was gericht op een manier om COVID-testen uit te voeren met behulp van de loop-mediated isothermal amplification (LAMP)-test. Die lijkt veel op de PCR-test, alleen worden de reacties uitgevoerd bij constante temperatuur, wat veel praktische voordelen biedt.

Seerden vertelt: “Het idee was dat deze test zowel voor de GGD-testen kon worden ingezet als voor Testen voor Toegang. Wij hebben voor deze test in prettige samenwerking met MolGen vier pop-up laboratoria opgezet bij grote teststraten verspreid in Nederland. MolGen heeft deze laboratoria voorzien van de benodigde apparatuur en materialen. Zelf hadden wij zo’n zestig laboranten over laten komen uit Spanje en Portugal en die opgeleid om de testen te kunnen uitvoeren. De LAMP-test is in de zomer van 2021 door ons samen met MolGen gevalideerd. Helaas heeft de overheid besloten dit project niet door te zetten.”

Klaar voor COVID-testen

Ondertussen heeft LHM Diagnostiek het eigen laboratorium volledig ingericht om grootschalig COVID-testen te kunnen aanbieden. Seerden licht toe dat het lab minimaal vierduizend monsters per dag zou kunnen analyseren. Dat is in de praktijk nog niet gebeurd. “We zouden afgelopen september op basis van de voorlopige gunning al starten met het uitvoeren van PCR-testen voor de GGD-teststraten, maar door bezwaren rondom de aanbesteding is dat er nog niet van gekomen. We hopen in februari 2022 daadwerkelijk van start te kunnen gaan”, zegt Seerden.

Gerobotiseerd

Om zo veel COVID-analyses mogelijk te maken, beschikt het laboratorium over diverse gerobotiseerde apparatuur afkomstig van MolGen. Het gaat bijvoorbeeld om pipetteerrobots die volautomatisch de buisjes met swabs kunnen opendraaien en de vloeistof hieruit kunnen pipetteren en overbrengen in 96-wells deep-well platen.

Daarnaast wordt een RNA-extractiemachine ingezet die automatisch RNA-extractie kan uitvoeren. Nieuw is een zogeheten volledig automatische flowrobot die na de extractie alle RNA-extracten kan mengen en uitvullen in de PCR plaat.

“Als we alles handmatig doen, zijn we wel anderhalf tot twee uur bezig per plaat. Met behulp van de deze geautomatiseerde systemen en producten kunnen we de hands-on tijd inkorten tot 15 à 30 minuten. Op zich gaat de test daardoor niet sneller, maar hij wordt wel veel minder foutgevoelig, en het maakt het werk voor onze analisten veel minder intensief”, legt Seerden uit.

Workflow software

Hierbij worden ze ook geholpen door de Fastfinder software, die Seerden en haar collega’s helpt om de workflow te monitoren en de data automatisch te analyseren. “MolGen heeft ons geholpen om dit te installeren en daar alle apparaten aan te koppelen”, vertelt Seerden. Om de kwaliteit van de testen nog verder te verbeteren, gebruikt het lab voor de PCR SpeeDx, een kit die MolGen levert.

“Deze kit maakt gebruik van speciale priming technologie waardoor de PCR-test specifieker en betrouwbaarder is. Hierdoor zijn er minder vals-positieve en vals-negatieve uitslagen. Sinds we deze kit gebruiken, hoeven we veel minder testen opnieuw te doen”, legt Seerden uit.

COVID monitoren

Ondertussen zijn Seerden en haar collega’s al wel bezig met een ander COVID-gerelateerd project in samenwerking met MolGen, namelijk het Megaprep-project. Het idee van dit project is om de Nederlandse bevolking twee keer per week preventief een PCR-test te laten doen om COVID te monitoren, en zo vroegtijdig een infectie op te sporen. “Dit past heel goed bij onze focus op preventie”, verklaart Seerden.

In dit project gaat het niet om een thuis-antigeentest, maar om een PCR-test op speeksel. Deze test is voor mensen veel minder belastend, omdat er geen swabs voor nodig zijn. Mensen hoeven alleen zelf een beetje speeksel in een buisje te verzamelen. MolGen heeft hiervoor speciale buisjes ontwikkeld. Daarmee is de monsterafname heel makkelijk uitvoerbaar en zou dat eventueel zelfs thuis of binnen een school of bedrijf kunnen.

Validatie

Seerden en haar collega’s zijn nu bezig om deze test te valideren en aan te tonen dat de test net zo betrouwbaar en gevoelig is als de reguliere keel-neus swab PCR-test. “Speeksel is wel lastiger om mee te werken”, vertelt Seerden. “Het is heel slijmerig, en bovendien bevat het veel enzymen die RNA afbreken, terwijl je juist RNA wilt analyseren. Vandaar dat MolGen een buffer heeft ontwikkeld waarmee deze enzymen worden afgeremd.”

Seerden is heel tevreden over de samenwerking met de leverancier in dit project. “We hebben heel korte contactlijnen en helpen elkaar zo goed mogelijk. Bovendien zijn ze ook heel snel met leveren, dat werkt prettig.” Seerden verwacht dat de validatie half januari afgerond is.. “We hopen dat dit allemaal positief uitpakt, want dat zou heel veel mogelijkheden bieden voor de toekomst.”