Klimaatopwarming mag je niet koppelen aan ‘het weer’, zoals wij dat beleven. Het heet niet voor niets ‘global warming’: wereldwijd warmt het op, wat er lokaal gebeurt is minder relevant en zeker geen indicator voor mondiale processen. Sterker nog, door veranderende stromingen kan het klimaat regionaal zelfs wat afkoelen. Hier in Nederland viel eindelijk weer eens sneeuw, poedersneeuw zelfs. Daar hebben we lang op moeten wachten.
Trump zou zeggen dat het met ‘climate change’ allemaal wel meevalt: ‘kijk eens hoe koud het nu is’. Die vlieger gaat niet op. Voor ons kikkerlandje geldt zeker niet dat het hier lokaal kouder wordt. Het aantal dagen met een sneeuwdek is in vijftig jaar met een factor 3 gedaald, gemiddelde wintertemperaturen stegen met zo’n 2 graden. Dat lijkt weinig, maar is killing voor ijsvorming en natuurijsschaatsen. Dit is dan ook een grote zeldzaamheid geworden. Morgen gaat het alweer warm water regenen bij temperaturen tot 9 graden in de plus en dan is ook het winterse gevoel verleden tijd.
Op naar een warm voorjaar en dito zomer, die worden steeds meer een vanzelfsprekendheid. Best lekker vinden veel mensen, maar waar die paar graadjes in een gematigd klimaat als aangenaam worden ervaren, is dit op zuidelijke breedtes een heel ander verhaal. Meer hitte gaat hier vaak gepaard met meer droogte en die twee versterken elkaar. Gebieden waar landbouw al marginaal is, worden onbewoonbaar. Hier worden dat soort problemen niet gevoeld, dat maakt de urgentie om actie te ondernemen tegen klimaatverandering een stuk minder.
Dat het hier — als we zo doorgaan — over 100 jaar als een badkuip volloopt, is zo’n verre horizon, dat we daar nog niet echt sneller van gaan lopen. Bovendien, wij westerlingen hebben een heilig geloof in dat we alles wel met technologie oplossen. Ik geloof niet dat we er met technocratisch denken alleen komen — gedragsverandering en minder consumentisme zijn onontkoombaar — maar beteugeling van het op hol slaande klimaat zal wel deels uit technologische oplossingen moeten komen.
Hier is een belangrijke rol voor de labwereld weggelegd, de bakermat van veel van de huidige, duurzame ontwikkelingen. Neem het onderzoek naar plantaardige eiwitten ter vervanging van vleesproducten. Dit komt inmiddels in een stroomversnelling (zie ons artikel in LABinsights December 2018 over BioscienZ): als dat op korte termijn leidt tot smakelijk vegavlees dat grootschalig geconsumeerd gaat worden, dan worden er stappen gezet.
Wat betreft de productie van hernieuwbare grondstoffen gloort er hoop voor de toekomst, al staat veel nog in de kinderschoenen. Lees in dat verband ons artikel in dit nummer met prof. Benes van het MESA+ Instituut aan de UTwente, die een nieuwe generatie membranen ontwikkelt om kooldioxide elektro-katalytisch om te zetten in koolmonoxide voor chemische bouwstenen. Zeer nuttig onderzoek, want hij zegt terecht: “Het is eeuwig zonde om mooie, fossiele brandstoffen te verbranden, je kunt er beter bouwstoffen van maken.”
