Nergens in de labwereld gaan de ontwikkelingen zo snel als in de life sciences. Er is zo veel uit de biowetenschappen te melden, dat we er gemakkelijk een apart blad mee zouden kunnen vullen. We houden het voorlopig even op de jaarlijkse special, deze editie dus. Zeker is dat in de edities na de zomer life sciences-ontwikkelingen niet zullen ontbreken in de diverse reportages bij onder meer Sanquin, het NKI en het Hubrecht Laboratorium.
Voor deze editie bezochten we het Antoni van Leeuwenhoek, waar ook het Nederlands Kanker Instituut zit (NKI-AVL), om u bij te praten over de nieuwste apparatuur van Nanostring Technologies. Dit is een primeur in Nederland. Met deze technologie wordt het mogelijk om biomarkers met tientallen tegelijk te identificeren en lokaliseren in een weefsel. Dit versnel het onderzoek naar RNA- en/of eiwitmoleculen in relatie tot kanker enorm. AVL is een van de drie centra wereldwijd die als eerste hierover beschikken. Gendoping, een hot topic in sportwereld, maakt de opsporing van dopingzondaars door dopinglaboratoria er niet gemakkelijker op.
Toch laten ook deze gen-constructen, die de prestatie enorm kunnen verbeteren, hun sporen na. Dit vraagt wel om geavanceerde detectiemethoden. In de standaard screenings zullen sporters die gendoping gebruiken niet door de mand vallen. Mogelijk wel over tien jaar als gendopingcontrole tot het standaardarsenaal behoort, waarna dopinggebruikers hun medaille met terugwerkende kracht zullen moeten inleveren. Echter, dat blijft mosterd na de maaltijd.
Zo is Froome — laten we hopen dat hij weer helemaal herstelt na zijn vreselijke val bij de verkenning van de tijdrit van het Critérium du Dauphiné — door een dopinggeval van Cobo alsnog uitgeroepen tot winnaar van de Vuelta 2011. Tja, de podiumsessie kun je niet overdoen. Oude kampioenen blijven in het geheugen gegrift. Dus liever direct opsporen en ‘naming en shaming’ toepassen. De detectiemethoden om overtreders te betrappen zijn er al. Dit blijkt uit onze gesprekken met de Rijksuniversiteit Groningen en studenten van de TU Delft die voor de laatste iGEM-competitie een nieuwe gendopingtest ontwikkelden.
Over life sciences-innovaties gesproken: we bezochten Labvolution in Hannover. Het is fantastisch te zien hoeveel jonge Duitse start-ups met ontwrichtende technologie komen. Hun producten zijn vaak slechts 2, 3 jaar op de markt, maar worden soms al breed omarmd door ‘big pharma’. Voorbeeldje: simulatiesoftware waarmee farmaceuten het aantal preparatieve, chromatografische experimenten drastisch kunnen terugbrengen. Die kunnen daarmee tegen veel lagere kosten voldoen aan de eisen die regulerende instanties stellen aan het borgen van processen.
Of doseerapparatuur voor simpele kweekflessen op een schuddertje. Daarmee maak je van een erlenmeyer een mini-bioreactor en kun je direct monitoren wat er in de cultuur gebeurt. Of een soort miniatuur kweekvleesfabriek om snel een tissue engineering-proces te testen, optimaliseren en op te schalen naar productieniveau. Allemaal ontwikkelingen die uit de koker komen van universitaire spin-offs en inspelen op de vraagstukken van deze tijd. U kunt er alles over lezen in onze review op pagina 12 – 15 van dit nummer, uiteraard voorzien van foto’s van de beursvloer.
