Forensisch onderzoek aan bewijsmateriaal dat besmet kan zijn met dodelijke chemicaliën of radioactief materiaal, kan levensgevaarlijk zijn voor de forensische onderzoekers. Denk daarbij aan de brand bij Chemie-pack in Moerdijk, of de dodelijke slachtoffers in Engeland na vergiftiging met het zenuwgas Novitsjok. Hoe kan je veilig forensisch onderzoek doen, zonder dat belangrijke sporen verloren gaan? Matthijs Zuidberg, wetenschappelijk onderzoeker en stralingsdeskundige bij het NFI, deed onderzoek aan ontsmetting van forensische sporen en vond een oplossing.
Spanningsveld
Zuidberg zijn onderzoek vond plaats binnen het project GIFT, dat zich richt op het doen van complexe onderzoeken op een CBRN (Chemisch, Biologisch, Radiologisch en Nucleair) besmet plaats delict.
De veiligheid van de forensisch onderzoekers moet bij dergelijke incidenten voorop staan, maar het behoud van bruikbare forensische sporen niet in de weg zitten. Hoe zorg je dat sporen (zoals vingerafdrukken en DNA) bewaard blijven, zonder dat een onderzoeker wordt besmet met giftige stoffen? Die combinatie is vaak een spanningsveld. Zuidberg: Eigenlijk kan niemand het onderzoek aan deze stukken van overtuiging (bewijsstukken) doen omdat het veel te gevaarlijk is.”
Duitse leger
Medewerkers in forensische laboratoria kunnen hun werk pas doen als de gevaarlijke stoffen niet meer op mogelijk bewijsmateriaal zitten. Zuidberg heeft zich verdiept in een veelbelovende ontsmettingstechniek. Een apparaat dat al gebruikt wordt in het Duitse leger om machinegeweren en andere dure apparatuur binnen het leger schoon te maken.” Zuidberg spreekt van zeer hoopgevende resultaten voor de forensische wereld. Hij heeft uitgebreid onderzocht wat er met forensisch interessante sporen zoals vingerafdrukken en DNA gebeurt onder de omstandigheden van hoge temperaturen en lage druk. Tot zijn opluchting blijven die in tact en worden chemicaliën en bacteriën volledig vernietigd. Het resultaat is zelfs zeer schoon. Het NFI heeft de apparaten nog niet in huis, maar daar komt wat Zuidberg betreft snel verandering in. Samen met de Duitsers probeert hij de veelbelovende techniek nu de forensische wereld in te trekken.
Toolbox
Het onderzoek naar de ontsmettingsmethode is onderdeel van het project GIFT (Generic Integrated Forensic Toolbox), dat nieuwe bemonstering- en meetstrategieën ontwikkelt om op besmette materialen en plaatsen delict toch forensisch onderzoek te kunnen doen. Deze Europese samenwerking, onder aanvoering van het NFI, met 21 partners uit negen landen, heeft een speciale toolbox ontwikkeld. De toolbox helpt om forensisch bewijs te vergaren dat bij strafrechtelijke vervolging na CBRN-incidenten een belangrijke rol kan spelen. Naast Zuidberg, hebben verschillende andere NFI medewerkers een bijdrage geleverd aan het in 2014 gestarte GIFT-project.
(bron: digitaal magazine @NFI)
