Els van den Brink | Fotografie: Marco Vellinga
Het sierteeltlaboratorium van Dümmen Orange maakte onlangs een grote efficiëntieslag met de ingebruikname van een nieuw labautomatiseringsplatform dat naadloos aansluit op het Greencare-protocol dat Dümmen Orange hanteert om plantenziektes tegen te gaan.
Els van den Brink | Fotografie: Marco Vellinga
In De Lier in Zuid-Holland staat sinds vorig jaar het grootste sierteeltlaboratorium ter wereld, namelijk het Breeding Technology Centre van Dümmen Orange. Het nieuwe gebouw werd in juni 2020 geopend en beslaat een oppervlakte van vierduizend vierkante meter, verdeeld over drie verdiepingen. Een deel van deze ruimte is casco opgeleverd, zodat het bedrijf nog groeiruimte heeft. “Dat is nodig ook, want elk jaar verwerken we in ons laboratorium weer meer monsters”, vertelt Ricardo Coevoets, Project Lead Technology Applications. Het nieuwe lab is een samenvoeging van meerdere locaties. “Nu zitten we samen op één locatie, met minstens vijf keer zo veel ruimte en allemaal nieuwe voorzieningen. Dat is een stuk prettiger werken.” Met als belangrijk wapenfeit een nieuw LIMS-platform dat sinds 2020 draait en voor een efficiëntieslag in de workflow heeft gezorgd.
Dümmen Orange is wereldwijd een toonaangevende veredelaar en vermeerderaar van hoogwaardige bloemen en planten met Nederlandse wortels. Door meerdere overnames is het bedrijf de afgelopen jaren enorm gegroeid. Het bedrijf heeft ruim zevenduizend werknemers verspreid over heel de wereld, die zich bezighouden met het kweken en veredelen van eenjarige en vaste planten, bloembollen, snijbloemen, potplanten, tropische planten en vetplanten. Al deze gekweekte planten moeten regelmatig gecontroleerd worden op plantenziektes. Van over heel de wereld worden daarvoor plantenmonsters opgestuurd naar het diagnostisch laboratorium van het Breeding Technology Centre in De Lier. Daar worden ze getest op specifieke virussen, schimmels en bacteriën.
“Alles gebeurde in Excel”Ricardo Coevoets, Project Lead Technology Applications
Ook de veredelaars van Dümmen Orange maken gebruik van de diensten van het Breeding Technology Centre, maar dan vooral van de afdeling Moleculaire Diagnostiek. Zij onderwerpen jaarlijks honderdduizenden plantenmonsters aan DNA-analyses om te zien of de betreffende plantjes beschikken over bepaalde DNA-merkers die zorgen voor gewenste eigenschappen. De veredelaars worden daarnaast ondersteund door de afdeling celbiologie, die bijvoorbeeld helpt om moeilijk te kruisen plantensoorten toch met elkaar te kruisen.
Bij zo’n nieuw laboratorium past ook een nieuw LIMS, al was dat voor Dümmen Orange in feite een losstaande ontwikkeling. Eerder werd in het laboratorium nog helemaal geen gebruik gemaakt van zo’n systeem, alles gebeurde in Excel. “Vijf jaar geleden begonnen we ons al te oriënteren op LIMS-pakketten, maar complexiteit van de werkprocessen en voortdurende aanpassingen binnen Dümmen Orange stonden snelle voortgang binnen dit project in de eerste jaren in de weg”, vertelt Coevoets. Zo’n twee jaar geleden is uiteindelijk gekozen voor het LIMS-pakket van iVention, en kon gestart worden met het configureren van het hele systeem om het precies te laten aansluiten op de workflow in het lab van Dümmen Orange. “Ik ben heel tevreden over de samenwerking met iVention. Ze denken heel goed mee over waar wij precies behoefte aan hebben”, zegt Coevoets. Uiteindelijk kon de nieuwe LIMS-software in december 2020 in gebruik genomen worden.
Coevoets legt uit hoe het platform werkt, en wat de impact hiervan is voor de workflow in het laboratorium. Dat begint met het aanmelden van de monsters door de interne klanten, zoals kwekers van de verschillende vestigingen van Dümmen Orange, die hun planten moeten laten testen op bepaalde ziektes. “In ons bedrijf werken we volgens het Greencare-protocol, om plantenziektes tegen te gaan. Daarin hebben we precies vastgelegd welke testen op welk moment gedaan moeten worden. De kracht van iLES is dat dit Greencare-protocol hier helemaal in is verwerkt”, benadrukt Coevoets.
In het nieuwe systeem hoeven de klanten alleen nog maar aan te geven om wat voor plant en kweek het gaat. Het systeem laat vervolgens automatisch zien welke testen gebeuren moeten, en maakt daarvoor de bijbehorende labels. Voor de interne klanten was dit soms wel even wennen, vooral voor degenen die verder weg wonen, zoals in Afrika of Midden-Amerika, vertelt Coevoets. “We hebben behoorlijk wat tijd gestoken in het trainen van klanten. Dat heeft goed geholpen en de klanten zijn nu allemaal heel tevreden. Sinds we het LIMS in december in gebruik genomen hebben, zijn er geen grote issues meer geweest.”
“Plannen binnen vijf minuten met één druk op de knop, dat was een dag”Ricardo Coevoets, Project Lead Technology Applications
Terwijl voor klanten de impact van het nieuwe LIMS nog redelijke beperkt was, bleek die voor de laboratoriummedewerkers juist gigantisch. “Ik denk dat het wel een tijdsbesparing van twintig tot vijfentwintig procent heeft opgeleverd”, vertelt Coevoets enthousiast. “Dat betekent dat we meer ruimte hebben om extra monsters te analyseren, en dat we de tijd hebben om dingen verder te optimaliseren en andere projecten te doen.”
Grote verdienste van het nieuwe LIMS is dat het nu veel eenvoudiger is om monsters te clusteren, waarbij dezelfde testen gedaan moeten worden. “Voorheen was een medewerker een hele dag bezig om daarvoor een goede planning uit te werken. Nu kan dat binnen vijf minuten met één druk op de knop”, noemt Coevoets als voorbeeld. Bovendien worden alle meetresultaten nu automatisch ingelezen en gekoppeld aan de juiste order. “Het is voor ons nu ook veel eenvoudiger om alle testresultaten na te kijken voordat we ze vrijgeven”, zegt Coevoets. Het systeem biedt de mogelijkheid om resultaten op verschillende manieren te ordenen, bijvoorbeeld op het land van herkomst of op de gebruikte buffer. Hierdoor wordt het veel sneller zichtbaar als er bijvoorbeeld een lokaal probleem is, of als er iets mis is gegaan met een buffer. Als de resultaten zijn nagekeken, wordt er vanuit het LIMS automatisch een rapport opgemaakt en doorgemaild naar de klanten. “Ook dat is voor ons een enorme tijdwinst”, zegt Coevoets.
“De kracht van iLES is dat dit Greencare-protocol hier helemaal in is verwerkt”Ricardo Coevoets, Project Lead Technology Applications
Op dit moment is het LIMS geïmplementeerd op de afdelingen ziektekundige en moleculaire diagnostiek. De afdeling celbiologie zal op korte termijn volgen. “We gaan nog deze maand beginnen met een business case.” In de andere labs hoopt hij de vrijgekomen tijd te benutten om alle processen nog verder te automatiseren. “Daarmee willen we alles nog efficiënter, goedkoper én kwalitatief beter te maken.”
