Met een parelbad als hygiënisch alternatief voor het waterbad, borgt de afdeling Radiofarmacie van het UMC de hygiëne bij het ontdooien van radiotherapeutica. De ontdooitijd is met de verwarmde metalen kralen nagenoeg gelijk. Heeft het waterbad met deze moderne en schone vervanger zijn beste tijd gehad?
tk1 Een te laag waterniveau, kalkafzetting langs de randen, en lekken en knoeien bij het uithalen van materialen of legen van het bad. Herkenbare ergernissen die iedereen wel kent van waterbaden in het laboratorium. Zo’n vies bad brengt ook nog eens microbiologisch besmettingsrisico met zich mee.
Reden voor de afdeling Radiofarmacie van het UMC Utrecht om een systeem met metalen kralen, een parelbad, aan te schaffen. Het blijkt een prima en hygiënische vervanging te zijn voor het klassieke laboratorium waterbad.
Laboratorium waterbaden: een haard van bacteriën
Op dit laboratorium worden namelijk nieuwe, radioactieve preparaten voor scans (radiofarmaca) en radioactieve preparaten voor therapie (radiotherapeutica) ontwikkeld. Het werken daarmee is gebonden aan strikte voorschriften met daarin bepalingen die het gebruik van waterbaden zelfs verbieden.
Werken met radioactieve preparaten vergt speciale laboratoriumvoorzieningen en apparatuur, maar niet per se grootschalige investeringen, blijkt uit de ervaringen van Remmert de Roos. Hij is research analist en hoofd kwaliteitscontrole van de afdeling Radiofarmacie.
“De radiofarmaca en radiotherapeutica waarmee wij dagelijks werken, zijn over het algemeen bestemd voor patiënten met onbehandelbare tumoren. Deze krijgen een preparaat ingespoten dat zich hecht aan op de tumorcel aanwezige, specifieke receptoren. Afhankelijk van het type radioactief element kan het worden gebruikt voor de beeldvorming middels een PET-scan of gammacamera. Geven afwijkingen aanleiding tot een verdere behandeling, dan kunnen we een preparaat toedienen dat de tumor bestraalt – lokale radiotherapie – met een ander type radioactief element.”
Soms moeten deze preparaten kort van tevoren worden ontdooid in een waterbad, omdat enkele preparaten bij kamertemperatuur minder stabiel kunnen zijn.
“Het ontdooien van deze diepgevroren therapeutische preparaten vindt bij voorkeur plaats in een schone ruimte, een clean room, en daar mag nu eenmaal geen laboratorium waterbad worden gebruikt vanwege potentiële bacteriegroei.”
Parelbaden: de nieuwe generatie laboratorium waterbaden?
Het Utrechtse laboratorium koos daarom voor speciaal ontwikkelde, multifunctionele kralen die het water in waterbaden kunnen vervangen. Dit voorkomt vervuiling en aanslag. Een ‘schoon’ bad is gewaarborgd, omdat de parels ontsmet kunnen worden met alcohol.
Kiemdodende middelen en desinfectie van het warmwaterbad en zijn daarmee overbodig geworden. Dit en het feit dat de waterbaden niet langer hoeven te worden (bij)gevuld, geleegd en gereinigd, bespaart tijd en geld.
Handig: deze materialen kunnen eenvoudig en zonder rekjes tussen de beads worden geplaatst zonder dat er badwater binnen kan dringen:
- Erlenmeyers
- Flessen
- Puntbuizen
- Multiwell-platen
De recyclebare beads van Lab Armor – geleverd door Boom – zijn inzetbaar bij temperaturen tussen de -8 en 320 graden Celsius. Daarom zijn ze ook inzetbaar ter vervanging van ijs uit een ijsmachine, bijvoorbeeld bij het transport van diepgevroren monsters van de vriezer naar een werkplek.
Van laboratorium waterbad naar parelbad
Niet alle laboratorium waterbaden lenen zich voor het gebruik van de metalen kralen. De Roos: “Ik heb me laten adviseren door de leverancier. Gelukkig hoefden we geen andere waterbaden aan te schaffen. Wel werd me verteld om het bad ook aan de zijkanten te verwarmen, omdat dit de opwarming van de beads bevordert.”
Gevraagd naar eventuele nadelen van het gebruik van de kralen weet De Roos er eigenlijk maar een te noemen. “De temperatuuroverdracht verloopt wat minder efficiënt dan met water. Zelf heb ik uitsluitend ervaring in het verwarmen van een farmaceutisch preparaat in een dikke loodpot en verpakt in droogijs van -80 graden Celsius. Eigen onderzoek heeft aangetoond dat ontdooien weliswaar iets langer duurt, maar heel veel maakt dit qua tijd nu ook weer niet uit: 60 in plaats van 50 minuten, een verschil waarmee wij goed kunnen leven.”
tk2 Dit zijn de voordelen van waterbadkralen:
- Desinfectie is niet langer noodzakelijk. De beads zijn te ontsmetten met alcohol
- Door de goede warmte- en koude geleiding zijn de beads energiezuinig
- Toepassing levert een besparing van vele honderden liters water op jaarbasis
- Het gebruik van waterdichte buizen is niet langer noodzakelijk
- De beads zijn herbruikbaar en dus duurzaam
- Ergernissen als kalkafzettingen behoren tot het verleden
Nadeel: de parels geleiden goed, toch duurt het op temperatuur brengen iets langer dan bij een waterbad.
