Els van den Brink
Een nieuwe lichtmicroscoop, met mogelijkheden voor aanvullende technieken zoals donkerveldmicroscopie, fluorescentiemicroscopie en fasecontrastmicroscopie, is speciaal ontwikkeld om een meer ontspannen werkhouding mogelijk te maken. Ideaal voor onderzoekers die urenlang bezig zijn met routinematig microscopisch onderzoek, maar ook zeer geschikt voor educatieve doeleinden.
Els van den Brink
Het werken met een microscoop kan heel belastend zijn voor ogen en spieren, met name bij een basale lichtmicroscoop. Daarbij moet je vaak voorovergebogen zitten om door het oculair te kijken, terwijl je ondertussen met je handen in een ongemakkelijke houding bezig bent om monsters te wisselen en de instellingen aan te passen. Laboranten die dagelijkse vele uren achter de optische microscoop doorbrengen, kunnen daardoor last krijgen van ogen, nek en schouders.
Vandaar dat Nikon nu een nieuwe microscoop heeft ontwikkeld die zeer geschikt is voor routinematig laboratoriumonderzoek, waarbij veel ergonomische aspecten sterk zijn verbeterd. Dat kan heel prettig zijn voor medewerkers van bijvoorbeeld pathologische laboratoria en bloedbanken en onderzoekers die bezig zijn met routinematig of wetenschappelijk onderzoek aan cellen.
Voor de ontwikkeling van deze nieuwe Nikon microscoop, de ECLIPSE Si, hield een team van ontwikkelaars van Nikon allereerst een enquête onder gebruikers van dit soort microscopen. Het ging bijvoorbeeld om laboranten die patiëntenmateriaal bekijken om de oorzaak van ziektes te achterhalen. Uit de vragenlijsten en interviews bleek dat een relatief groot aantal mensen problemen had door de fysieke belasting van hun werkzaamheden.
“Als ontwerper heb ik een aantal laboratoria bezocht”, vertelde een van de betrokken ontwikkelaars, Yuki Kobayashi, werkzaam bij Nikon in Japan, in een interview. “Ik was onder de indruk van het aantal testen dat mensen soms dagelijks moeten doen. Sommigen moeten dagelijks honderden monsters bekijken, waarbij ze steeds dezelfde procedure moeten uitvoeren in dezelfde houding. Vandaar dat ik bij het ontwerp verschillende aspecten heb meegenomen die helpen om een natuurlijke houding te bewaren en soepel te bewegen.”
“Het grootste voordeel van deze nieuwe microscoop is dat de lichtsterkte automatisch wordt aangepast”Ziyad Kariman
“Het grootste voordeel van deze nieuwe Nikon microscoop is dat de lichtsterkte automatisch wordt aangepast”, vertelt Ziyad Kariman, accountmanager bij Nikon in Nederland. Normaal gesproken moet de lichtsterkte elke keer worden aangepast als er geswitcht wordt naar een ander objectief, die zorgt voor een andere vergroting. Om het aantal handelingen te beperken, zou je geneigd kunnen zijn om de lichtsterkte niet elke keer mee te veranderen, maar de consequentie daarvan is wel dat het observeren daardoor vermoeiender wordt voor de ogen.
“Deze nieuwe microscoop is zo ontwikkeld, dat het apparaat na de eerste keer de lichtsterkte voor elk objectief onthoudt en dat automatisch aanpast bij een wisseling van objectief”, legt Kariman uit. Dat maakt het beeld rustiger voor de ogen en scheelt enorm in het aantal handelingen dat een laborant moet uitvoeren.
Daarnaast zijn er diverse minder opvallende kenmerken die zorgen voor een betere ergonomie. Zo is het oculair schuin naar voren gericht in een hoek van vijfenveertig graden, en kan deze eventueel nog een paar centimeter verhoogd worden met een speciale oculairverhoger, zodat de onderzoeker ontspannen rechtop kan blijven zitten tijdens het observeren van de monsters.
Ook gaat het wisselen van de objectieven soepeler door een aangepaste vorm van de objectiefrevolver en gaat het wisselen van monsters net wat makkelijker doordat de tafel iets lager is dan bij een gemiddelde microscoop. Een lcd-scherm zorgt er bovendien voor dat alle instellingen in één oogopslag zichtbaar zijn. Het zijn allemaal kleine details die er alles bij elkaar voor zorgen dat het microscopische onderzoek sneller gaat en lichamelijk minder belastend is.
Wat natuurlijk ook heel prettig kan zijn voor de werkhouding, is als het beeld niet continu bekeken hoeft te worden via het oculair, maar zichtbaar is op een tablet of computerscherm. “Bij high end microscopen, zoals fluorescentiemicroscopen is dat al heel gebruikelijk, maar bij de meer basic microscopie wordt dat nog veel minder gedaan”, vertelt Kariman.
Het voordeel hiervan is dat je op het scherm van een computer of tablet het beeld direct kunt analyseren. “Bovendien kunnen collega’s op afstand meekijken, doordat je het beeld kunt streamen via internet”, vervolgt hij enthousiast.
De Nikon ECLIPSE Si is meer dan alleen een lichtmicroscoop, al zal dat misschien wel de meest gebruikte toepassing zijn. Naast helderveldmicroscopie biedt de microscoop mogelijkheden voor andere technieken zoals fasecontrastmicroscopie, fluorescentiemicroscopie, polarisatiemicroscopie en donkerveldmicroscopie. Fasecontrastmicroscopie is een waardevolle techniek om kleurloze en transparante monsters goed te kunnen observeren.
Hierbij worden verschillende compartimenten toch van elkaar onderscheiden door een verschil in fase. Voor dit soort monsters is donkerveldmicroscopie ook een interessante optie. In dat geval wordt het monster op een andere manier belicht, waardoor alleen de lichtverstrooiing kan worden geanalyseerd. Daarnaast kan gebruik gemaakt worden van diascopische fluorescentiemicroscopie voor monsters die fluorescerende eiwitten bevatten of gekleurd zijn met fluorescerende kleurstoffen.
“Met een speciale oculairverhoger ontspannen rechtop blijven zitten tijdens het observeren van de monsters”Ziyad Kariman
Ondanks deze veelzijdigheid is de Nikon ECLIPSE Si tegelijkertijd een heel compacte en robuuste microscoop, die makkelijk verplaatst kan worden. “De combinatie van die mobiliteit, de compactheid en de veelzijdigheid maakt deze microscoop wel bijzonder”, vindt Kariman. Bovendien is de microscoop daarmee ook heel geschikt voor onderwijsdoeleinden.
Verschillende buitenlandse universiteiten hebben al een stuk of honderd van deze microscopen in de kast staan voor gebruik door studenten. Juist voor onderwijs kan het heel behulpzaam zijn als een hele klas kan meekijken via het scherm. En is het natuurlijk heel prettig dat studenten met hetzelfde apparaat met zo veel verschillende technieken kunnen kennismaken.
__________
De met de ‘Red Dot Award: Product Design 2022’ bekroonde ECLIPSE Si is de nieuwe standaard in microscopen:
Verder biedt Eclipse Si een scala aan microscopie observatietechnieken en de mogelijkheid tot het delen en opslaan van de hoogkwalitatieve afbeeldingen met een digitale camera.
