Redactie: Marjan Hammink | Fotografie: Marco Vellinga
Voor de bepaling van totaal vet in mengvoeders, diervoedergrondstoffen en concentraten vertrouwt Rowan Bosch, laboratoriummanager Nederland bij De Heus Animal Nutrition, volledig op magnetrontechniek. Dankzij de inzet van de microwave kan het Veghelse lab voorop blijven lopen – het zet er zelfs de standaard mee. Het werkt sneller, efficiënter, schoner en de reproductiviteit is 100 procent.
Redactie: Marjan Hammink | Fotografie: Marco Vellinga
Vetbepaling in voedings- en voermatrices is voor het lab van Rowan Bosch een routineanalyse. Waar het proces in het verleden berustte op verouderde, omslachtige, tijdrovende en matrixafhankelijke methoden, heeft hij zo’n 5 jaar geleden de switch gemaakt naar de microwave. De inzet van de Milestone Ethos X komt tegemoet aan zijn hoge eisen, biedt een hoge productiviteit en een efficiënte analytische werkwijze voor de totale vetbepaling door gravimetrische analyse.
Bosch maakt in Veghel deel uit van een team van 9 laboratory technicians en 4 international laboratory technicians. De Heus Animal Nutrition heeft ruim 80 productielocaties in meer dan 20 landen. Klanten zijn kleine en grote veehouders, integraties en handelaren. De voederproducten moeten continu van dezelfde hoge nutritionele kwaliteit zijn. Dit vraagt om een voortdurende controle van de grondstoffen in lokale labs, volgens identieke kwaliteitsvoorschriften en -normen. Onderling stemmen de labs hun werkwijze op elkaar af, van Polen tot en met Vietnam. Veghel zet daarin de koers uit.
“Datgene wat we normaal altijd verliezen, zit er met deze methode nog steeds in”Rowan Bosch, laboratoriummanager Nederland bij De Heus Animal Nutrition
“Wij hebben al zo’n 5 jaar een microwave in gebruik voor destructie, de Ethos Easy. Recent zijn we de ook Ethos X gaan inzetten, puur voor totaal vetbepalingen. We gebruiken hem elke dag, er gaan dagelijks 30 monsters doorheen,” vertelt Bosch.
“Het systeem is onderhoudsvrij en het is snel, nauwkeurig en kent weinig uitstoot, want je gebruikt ook veel minder chemicaliën. Voorheen deden we de vetbepaling met de klassieke Soxhlet-methode. Extractie werkte prima, maar kende ook veel nadelen: brede kookplaten, het heeft 6 posities nodig, dus voor ons betekende dat in totaal 18 posities. Dat houdt in: een hele tafel met allemaal kookplaten en glaswerk en de resterende benodigdheden. Als je goed je best doet, kun je met al die stappen maximaal 15 monsters op een dag doen. Zou ik 45 monsters op de klassieke manier doen, dan is iemand daar inclusief voorbereiding een volle week mee bezig. Nu rond ik er dagelijks 30 af.”
“Collega’s die al heel lang meedraaien in de diervoeding – maar ikzelf eerst ook – stonden sceptisch tegenover de microwave-techniek. Na uitgebreid informatie inwinnen bij Salm en Kipp leek het nog steeds te mooi om waar te zijn. We besloten daarom als test onze lastigste monsters van melkpoeder-achtige producten op te sturen. Er zitten allerlei verschillende zoete vetten in die anders reageren. Waar wij namelijk naar op zoek zijn, is het gebonden vet, wat in een complex verwerkt zit of in moleculen vastzit dat krijg je er met een normale techniek niet uit. De eerste resultaten die terugkwamen waren erg goed en zelfs boven verwachting. Om een voorbeeld te geven: bij bepaalde producten weten we dat we altijd iets te weinig vet zullen vinden. Dat heeft te maken met de stap, waarbij het monster in zuur wordt gekookt en weer geneutraliseerd wordt. We moeten dat met warm kraanwater weer spoelen. Nu is vet normaal gesproken niet oplosbaar in water, maar er is altijd een hele kleine fractie die oplosbaar is in warm water. Dus je spoelt je monster met warm water en daarmee spoel je dus ook een heel kleine fractie aan vet weg. Vandaar dat we daarmee altijd iets te weinig konden vinden. Dat zie je bij deze nieuwe techniek dus echt niet terug. Wat we normaal eigenlijk altijd verliezen, dat zit er nu gewoon nog steeds in. Alle resultaten waren allemaal een-op-een helemaal perfect. Naast dat het resultaat heel goed was, kwamen daar nog alle voordelen bij, zoals een factor 10 minder chemicaliënverbruik. Ook is het minder werk en niet te vergeten: de lagere energiekosten.”
Naast ‘totaal vet’ is ook het ‘ruwe as’ een belangrijke bepaling bij De Heus. Dat analyseert het lab via verassing.
“Het zou me niet verbazen als over 3 à 4 jaar ieder lab deze techniek gaat inzetten”Rowan Bosch
“Dagelijks, of beter gezegd ’s nachts, verassen we zo’n 30 à 40 monsters op 550 °C in een oven. Het voorverwarmen daarvan duurt meestal zo’n 3 uur en de monsters gaan ook 3 uur de oven in. En hoewel we een goede rookafzuiging hebben, ruik je toch de verbranding en luistert het heel nauw: bij te veel afzuigen treedt warmteverlies op. Na het verbrandingsproces moeten de porseleinen kroesjes afkoelen tot 20 °C, al met al flinke wachttijden… Ook dat gaan we nu – gewoon overdag – doen met een magnetron, de Milestone Pyro. Opwarming duurt maar 5 minuten, wat met de huidige energieprijzen een mooi onderdeel vormt van het terugverdienmodel, naast dat het betekent dat je veel sneller kunt beginnen, plus per saldo extra capaciteit. Afkoelen van de monsters is een kwestie van minuten. Ook deze resultaten zijn een-op-een vergelijkbaar met de internationale standaarden en heel nauwkeurig.”
“Sinds anderhalf jaar is ons lab NEN-EN-ISO/IEC 17025 geaccrediteerd, voor ons het hoogst haalbare in het kader van kwaliteit en we zijn er redelijk uniek in. We willen dit in eerste instantie naar onze klanten toe, het is geen kwestie van moeten. De douane wil ook graag geaccrediteerde rapporten. We doen al onze analyses zelf, werken niet voor derden en zijn bij ringtesten de positieve uitschieters. Logisch, want onze techniek is beter. En omdat wij maar met 4, 5, 6 verschillende productgroepen werken, kunnen wij na aanschaf van nieuwe apparatuur binnen een week valideren en ermee aan de slag. Vanuit andere labs merken we wel dat er belangstelling is voor onze werkwijze. Het zou me niet verbazen als over 3 à 4 jaar ieder lab deze technieken gaat inzetten.”
