25 jaar in laboratoriumeducatie

Aan het woord zijn Teus Twigt, Elisabeth de Ligt, Henk Mulder en Shirley Janssen – zij stonden en staan, achtereenvolgens, gezamenlijk al 25 jaar aan het roer van Syntax Media. Tijd om ze eens wat beter te leren kennen en te vragen hoe het allemaal begon en wat de toekomstplannen zijn. De drie hebben veel gemeen. Op elkaars lijstjes staan, jarenlange ervaring en de ambitie hebben om voor jezelf te beginnen. Bij Teus gingen er functies bij diverse uitgeverijen aan vooraf voor hij de stap naar een eigen onderneming maakte.

Syntax Media begon 25 jaar geleden. Hoe begon je met je eigen uitgeverij?

Teus: “Na mijn studie natuurkunde begon ik in 1981 als uitgever voor de exacte wetenschappen bij Wolters Noordhoff. Ik was altijd al geïnteresseerd in boeken, maar van het uitgeversvak wist ik niets. Daar kwam ik bij Wolters Noordhoff achter. Ik vond het leuk en interessant.”

“Daarna had ik andere banen, maar er was altijd wel die connectie met uitgeverijen. Het bleef trekken. Ik werd directeur van de kleine, zelfstandige educatieve en technische uitgeverij Delta Press. De uitgeverij verkeerde in een financieel moeilijke positie en er moest wel wat worden gereorganiseerd. Het lukte me om er binnen enkele jaren een winstgevende uitgeverij van te maken. Daarna had ik genoeg zelfvertrouwen om de stap naar zelfstandig ondernemen te maken.”

“Samen met Marjan, mijn vrouw, bedacht ik de naam Syntax Media. Ik wilde graag een naam met een x en een y erin; bijzondere letters die goed blijven hangen. Media kozen we, zodat ik me ook op tijdschriften en mogelijk internet kon richten.”

Hoe zit dat met de anderen? Wisten zij altijd al dat ze voor zichzelf wilden gaan uitgeven?

Elisabeth: “Nou, het was voor mij achteraf gezien logisch dat ik in de uitgeverij zou belanden. Mijn eerste studentenbaantje was bij Uitgeverij Matrijs, destijds opgestart door (nu mijn man) Ben en een paar vrienden. Het leek mij toen al fantastisch om later bij een uitgeverij te werken.”

Henk: “Ik wilde altijd al ‘iets voor mezelf doen’, zelf een product maken. Ik ben mijn loopbaan begonnen als docent en kwam begin 1997 bij EPN in Houten terecht. Daar begon ik met een week NOT, dus ik was meteen een doorgewinterde accountmanager, haha. Voor mij was eind 2013 het juiste moment. Na een fusie tussen NijghVersluys en ThiemeMeulenhoff en wat zelfstandige klussen bij onder andere Edu’Actief, SDU, Malmberg, ThiemeMeulenhoff en Noordhoff, belde Shirley me op.”

Shirley: “Ik ben bij toeval in deze wereld terechtgekomen. Na mijn studie Elektrotechniek wilde ik een baan die techniek combineerde met iets anders. Ik startte als lesstofontwikkelaar en docent voor Elektronica-opleidingen. Na verschillende functies bij Educaboek en EPN ben ik in 2001 voor mezelf begonnen als zzp’ende uitgever. Een eigen uitgeverij hebben was altijd mijn (stille) droom.”

Hoe heeft Syntax Media zich in de afgelopen kwart eeuw ontwikkeld?

Teus: “Toen ik in 2000 voor mezelf begon, had ik contact met de NVVK, de Nederlandse Vereniging voor Veiligheidskunde. Zij hadden een stichting opgericht om boeken op het gebied van veiligheidskunde uit te geven, maar aan de uitvoering hadden ze nog geen invulling gegeven. Dat werd het bescheiden begin van Syntax.”

“Eén van de bestuursleden van de stichting was auteur van een boek Stralingshygiëne uit de HERON-reeks, boeken voor het laboratoriumonderwijs die werden uitgegeven door Bohn Stafleu van Loghum (BSL). De auteur wilde deze herzien, maar BSL niet. Ik nam contact op met de directie en kon na verloop van tijd de HERON-reeks overnemen. Zo kreeg Syntax een aardige omvang, dat verder groeide vanuit mijn huis in Arnhem.”

Elisabeth: “Ik verhuisde de uitgeverij naar een pand dicht bij het centrum van Utrecht. Daar heb ik in ‘mijn’ 12,5 jaar veel boeken herzien en Syntax Media – vooral binnen de labopleidingen – uitgebouwd. Daarnaast heb ik een oude wiskundereeks voor het HBO herzien. Inmiddels zijn er zes delen verschenen.”

De ‘Syntax-familie’ heeft onderling goed contact met elkaar. Teus heeft ‘zijn’ bedrijf eigenlijk nooit echt verlaten. Hij hielp Elisabeth destijds met de boekhouding en dat doet hij nog steeds voor Henk en Shirley. Met zijn vieren hebben ze Syntax Media in 25 jaar gebracht tot waar zij nu staat.

Henk en Shirley behoren ‘slechts’ drie jaar tot de Syntax-familie. Hoe vergaat het jullie?

Henk: “Op dit moment zijn we bezig met de herziening van een aantal titels, verjonging van ons auteursbestand en het opzetten van een online leeromgeving. Alle MBO-laboratoriumopleidingen gebruiken onze boeken en we kennen de docenten goed. We richten ons steeds meer op de professionele markt en hebben in 2023 het fonds van een, helaas te vroeg overleden, collega-uitgever overgenomen voor HBO Engineering Management.”

Shirley: “We werken inmiddels vanuit Amersfoort en onze samenwerking is heel goed. Het auteursbestand hebben we tussen ons tweeën verdeeld. Henk heeft daarnaast de scholen onder zijn hoede en ik de drukkerijen. Naast ons werk bij Syntax hebben we allebei nog interimprojecten, zo behouden we ons netwerk binnen de uitgeverswereld.”

Henk: “Qua verdeling gaan we best ver, hoor. Als wij een boek versturen, plak ik de postzegel op het pakketje en stuurt Shirley de factuur. Zo werkt dat voor ons. Wij complementeren elkaar.”