De onlangs gepromoveerde Geert van den Bogaart (1980) van de Rijksuniversiteit Groningen ziet toepassingen van verschillende fluorescentie-spectroscopietechnieken voor het meten van de diffusiesnelheid van eiwitten in cellen en lipiden in celmembranen. Zijn bevindingen zijn van praktische waarde voor microbiologen. Zo helpt een meting van de diffusiesnelheid van eiwitten in bacteriecellen hun hoge groeisnelheid te verklaren. De ziekteverwekkende darmbacterie E. coli (zie foto) deelt bijvoorbeeld iedere 20 minuten. In zijn proefschrift beschrijft hij de informatie die hij met behulp van de technieken verkreeg, zoals de precieze invloed op diffusie van moleculaire interacties en van hoge macromolecuul dichtheden (crowding effecten). Zijn ontdekking dat bepaalde eiwitten in de celmembraan 0,000003 mm grote tunnels vormen waar kleine eiwitten doorheen kunnen, kan van belang zijn bij de ontwikkeling van nieuwe toedieningsvormen van medicijnen. Van den Bogaart ontwikkelde een techniek om diffusie door membraankanalen te meten. Hierdoor verkreeg hij belangrijke inzichten in het porevormende mechanisme van kanaaleiwitten en antimicrobiële peptiden. Zo helderde hij het anti-bacteriële mechanisme op van melittine, het belangrijkste bestanddeel van bijengif. Melittine is een potentieel nieuw antibioticum, omdat het bacteriecellen lek maakt en doodt. Ook ontdekte hij dat de diffusie van vetmoleculen in de celmembraan sterk afhangt van de aanwezigheid van suikermoleculen. De interactie tussen vetmoleculen en suikermoleculen is belangrijk voor het invriezen en drogen van voedsel, zaden en spermacellen.
Proefschrift: On the mobility of biomolecules: a fluorescence microscopy approach
