Experience Lab dicht kloof tussen labopleiding en praktijk

Het gloednieuwe Experience Lab in het Amsterdamse Colton Building biedt mbo-studenten per 2026 hypermoderne labfaciliteiten om binnen de opleiding kennis te maken met wat werken op een lab nu echt inhoudt. Dit moet de bekende kloof dichten tussen onderwijs en de laboratoriumpraktijk, stellen initiatiefnemers Esther Buren-Jonker van ROC van Amsterdam | Flevoland en Anouk Wagenaar van Sanquin. De officiële opening is op 8 februari.

‘Het Experience Lab staat ‘midden in een bruisend ecosysteem van start-ups, scale-ups en innovatieve bedrijven. In het hart van het Health & Innovation District Amsterdam (HID) Amsterdam-West. Hier combineren onze studenten biologisch-medisch analist scenario-leren met state-of-the-art apparatuur, perfect afgestemd op de praktijk. Samenwerking met het werkveld staat centraal: docenten, professionals en studenten werken straks dagelijks samen aan de toekomst van gezondheid, biotech en medisch onderzoek.’

Zo kondigde Esther Buren, docent klinische chemie, hematologie en biologie bij ROC van Amsterdam | Flevoland, begin deze zomer op LinkedIN vol enthousiasme aan dat de realisatie van Experience Lab in volle gang is. En dat het in januari dankzij de subsidie van de Gemeente Amsterdam en de nauwe samenwerking met HID nu echt gaat gebeuren. Aan enthousiasme geen gebrek, bleek tijdens een interview met Esther Buren en mede-intiatiefnemer Anouk Wagenaar, manager Sanquin Academy & Programma Manager Hid.

Van theorie naar labpraktijk

Aan dit soort projecten gaat natuurlijk een geschiedenis vooraf. Buren en Wagenaar besloten twee jaar geleden een initiatief te starten om de kloof te dichten tussen wat studenten op school leren en wat er in de praktijk van hen verwacht wordt tijdens stages. Buren: “Onze samenwerking is spontaan ontstaan en het klikte meteen. We delen dezelfde visie. Dat we met Sanquin Academy gevestigd zijn op het Health & Innovation District (HID) helpt ook. Daar hebben we veel partners om ons heen, ook bij events. Zo kunnen we meerdere partijen aanhaken bij het lab. Dat is nodig om het duurzaam te maken. Er is al sprake van sponsoring door de gemeente Amsterdam.”

Experience loop

Die kloof ziet iedereen wel, maar hem dichten? Dat vraagt om actie. “Onze studenten hebben de nodige theorie opgedaan, maar het ontbreekt aan gevoel met de praktijk. In het Experience Lab laten we hen deze kennis toepassen in een ‘experience loop’, gebaseerd op een verhaallijn. Zo mogen ze zelf uitslagen bepalen, krijgen ze een casus met iemand van spoedeisende hulp, en werken ze samen in een team van drie. Ze verdelen het werk, communiceren met een arts die belt met aanvullende informatie, en ervaren hoe het is om echt in een lab te staan – inclusief alle bijbehorende apparatuur.”

AI en educatieve apps

Dat is natuurlijk supermotiverend voor de studenten in kwestie. Weten waar je je studie voor doet. Nieuwe educatieve methoden maken het daarbij mogelijk heel dicht bij de realiteit te komen. Wagenaar: “Het Experience Lab maakt veel gebruik van AI en educatieve apps/software. Daarmee kun je veel simuleren en studenten écht een laboratoriumervaring bieden. In een echt lab mogen studenten vaak weinig doen, vanwege risico’s. Met onze aanpak kunnen ze die ervaring wél opdoen: hoe werkt spoed? Hoe handel je dan?” Denk kort na: “Oh ja, wat is ook wat zo leuk is aan onze samenwerking: we bootsen een echt lab na. Met gamification en interactieve technologie maken we het aantrekkelijk en uitdagend – vooral voor deze generatie die op een andere manier wil leren. Als je jongeren een langetermijnvisie wilt meegeven, moet je dit soort verbindingen leggen.”

Beeldvorming en motivatie

Het grote plaatje laten zien verhoogt de kans dat studenten hun studie afmaken en daadwerkelijk in een lab gaan werken. Keihard nodig, gezien de vergrijzing, stellen beiden. “De werkvloer zit te springen om mensen, maar het lukt nu vaak niet. Het is vaak onbekend en daardoor onbemind. Veel jongeren denken: “Zo’n groot lab, is dat niet saai?” Buren: “Op dit moment is er weinig beeldvorming over dit vakgebied. Het is moeilijk voor jongeren om zich er iets bij voor te stellen – zeker op de middelbare school, bij het kiezen van een profiel. De bètarichting wordt steeds minder gekozen. Dat willen we veranderen.”

Samenwerking en locatie

Geld is bij dit soort initiatieven een dingetje. De kosten gaan voor de baat uit. Studenten motiveren, ze voorbereiden op een carrière in het lab, houdt ze in de race en maakt dat ze sneller ingewerkt zijn. Puur winst, maar er is wel een locatie nodig met alle faciliteiten en ondersteuning om dit te realiseren. Buren: “Ik ben heel blij met de samenwerking met Anouk. Er zijn ruimtes beschikbaar gesteld. De ontvangstruimte dompelt studenten volledig onder in de wereld van het lab – 360-gradenbeelden, interactieve elementen. In de volgende ruimte gaan ze zelf bepalingen doen met behulp van bijvoorbeeld een iPad. Ze beantwoorden vragen, krijgen feedback en ervaren al doende het labproces.” Moderne visualisatietechnieken creëren een belevingswereld, maar niet alles is virtueel. “De apparatuur is echt! Absoluut. Er staat zelfs een telefoon waarmee je echt kunt bellen. We proberen de werkelijkheid zo realistisch mogelijk na te bootsen.”

Tweedejaars leerreis

Het is de bedoeling dat het Experience Lab zich geleidelijk ontwikkelt. Niet alles tegelijk, eerst ervaring opdoen, evalueren, en zo verder nieuwe lijnen uitwerken en opzetten. Buren: “We hebben nu een leerreis voor tweedejaars, en ontwikkelen er ook een voor eerstejaars. Uiteindelijk willen we dit uitbreiden naar alle vier de leerjaren, en ook het hbo en andere werkvloeren betrekken. De eerste leerlijn gaat in februari van start.”