Meer dan ooit blijkt dat onze labsector een cruciale schakel in de maatschappij is. Laboratoriumonderzoeken gebeuren normaliter geruisloos achter de schermen, dus wie staat daar bij stil? Dat is nu wel anders. Door het testen op corona is het testen plots 24/7 in het nieuws. Zeker niet alleen positief. De laatste maanden ging het vooral over te trage en onvoldoende opschaling, gebrek aan testcapaciteit door schaarste in materialen, over onze fijnmazige, medische laboratoriumstructuur die te specialistisch is voor hoge doorvoer van routinetesten.
Het ging over het onbenut laten van overcapaciteit in grotere labs (die gewoon beschikbaar is voor extra testen) en er was sprake van gesteggel of we nu wel of niet met grote, commerciële (buitenlandse) partijen in zee moeten gaan. Uiteindelijk gaan er toch geen coronamonsters naar een Unilabs-vestiging in Abu Dhabi. Het zou ook te gek voor woorden zijn, want in principe kan het gewoon hier. In september stak Fenelab de koppen bij elkaar en stapte naar VWS met een 5-scenario-plan vanuit de eenloketgedachte.
Daar zat ook een forse opschaling in van 8.000 naar 20.000 tests per dag binnen enkele maanden door de Fenelab-leden. De wil is er wel, de mogelijkheden zijn er, maar er zijn zo veel aanbieders bij betrokken en er spelen zo veel belangen dat we in een polderdiscussie komen. Vergeet ook de financiële kant niet. Er wordt verdiend aan testen en het gaat om forse hoeveelheden. Labs uitluiten die op corona kunnen testen, betekent inkomstenderving bij deze laboratoria. Dat is ook niet fair.
Uiteindelijk wordt het testen allemaal betaald met belastinggeld, dat bij uitbesteding aan grote commerciële partijen naar het buitenland gaat. Ik signaleer veel schijven, veel belangen, veel gediscussieer, maar onvoldoende daadkracht en centrale regie. Gevolg: vertraging in de opschaling en het maar niet van de grond komen van voldoende extra testcapaciteit. Het duurde begin oktober zo 3 dagen om bij een teststraat terecht te kunnen.
Tel hier 48 uur bij op de uitslag en je zit op vijf dagen. En blijven al deze mensen thuis in quarantaine zitten? Nee. Met de eerste 3 miljoen sneltesten van Becton Dickinson die begin oktober binnenkwamenen, kan een inhaalslag gemaakt worden. Maar ook hier geldt dat er eerst weer een test- en organisatiestructuur voor moet worden opgezet. Die was nog niet klaar, want het onderzoek naar de betrouwbaarheid van deze testen liep sneller dan verwacht.
Op zich een meevaller, maar het beeld naar buiten is dat je weer 2 weken verder bent voor je ze kunt inzetten. Het lijkt erop dat er binnenkort meer sneltesten van andere merken goedgekeurd gaan worden. Ook TNO heeft er een ontwikkeld die eind september in de testfase ging en gebaseerd is op een massaspectrometrische bepaling, zie pag 28 van dit nummer.
Ben benieuwd of in mijn volgende column hiermee de testcapaciteit eindelijk op orde is gekomen, zodat we sneller en meer mensen kunnen testen en besmettingshaarden beter in beeld komen om ze in de kiem te smoren. Hopelijk voorkomen we zo een tweede lockdown, daar zit echt niemand op te wachten.
