Alex Muntendam adviseert de redactiecommissie van LABinsights
Al sinds de tijd dat ik voor het eerst een laboratorium binnen wandelde, heb ik te maken gehad met zogenaamde LIMS-systemen. De eerste waar ik mee in aanraking kwam midden jaren 90 waren gebaseerd op LINUX-databases en gaven de status van een te analyseren monster aan op een amberkleurige monitor.
Alex Muntendam adviseert de redactiecommissie van LABinsights
Later ben ik nauw betrokken geweest bij de implementatie van meer geavanceerde LIMS-systemen, die niet alleen de status van een sample bijhouden, maar ook berekeningen uitvoerden, automatische analytische batches goed- of afkeuren en zelfs complexe rapporten uitspuwden.
Echter, bij de configuratie van een LIMS is er altijd een spanningsveld tussen de informatietechnoloog en de wetenschapper op het lab. De IT-er zal de wetenschapper vertellen wat voor fantastische mogelijkheden het LIMS biedt. Meestal zijn dit zogenaamde ‘nice to have’ mogelijkheden, die pas in een vergevorderd stadium van de LIMS-ontwikkeling geïmplementeerd kunnen (met nadruk kunnen en niet hoeven) worden. De IT-er heeft vaak geen benul van de daadwerkelijke behoeftes van het laboratorium qua LIMS. Het opstellen van goede en voor de LIMS-ontwikkelaar begrijpelijke ‘user requirements’ is daarom een must. Regelmatig contact tussen de gebruiker en de ontwikkelaar zal de uiteindelijke functionaliteit van het LIMS ten goede komen.
Het is bij die ontwikkeling ook zaak rekening te houden met de validatie van de ontwikkelde software. Zeker in hoog gereguleerde kwaliteitssystemen, zoals GLP, is de validatie van het LIMS een niet te onderschatten bezigheid. Het uitvoeren van de validatietesten en de documentatie hiervan, duren net zo lang als de ontwikkeling van het LIMS zelf. Ook het herstellen van de geconstateerde tekortkomingen tijdens een validatie zal veel tijd vergen. Iedereen zal wel herkennen hoe menige demonstratie van een IT-systeem eindigt in een foutmelding op een groot scherm, met de toevoeging “wacht even, dit was niet helemaal wat we verwachtten”.
Tot slot moeten we ons terdege realiseren dat we alleen datgene uit een LIMS kunnen halen, wat we er ook instoppen. Het is dus goed vooraf te bepalen welke data dat zijn. Het toevoegen van data aan een LIMS-systeem kan namelijk meer tijd kosten dan je lief is. Dus vandaar de titel van dit stuk, ‘What’s in a LIMS’.
