In Nederland hebben ruim 1 miljoen mensen dagelijks te maken met gevaarlijke stoffen op de werkplek. Dat brengt risico’s met zich mee voor de gezondheid van de medewerkers. Uit de cijfers blijkt dat er jaarlijk 3.000 mensen sterven aan de gevolgen van stoffenblootstelling. Hiervan overlijden er 2.100 mensen per jaar aan kanker welke zij hebben opgelopen door werken met gevaarlijke stoffen op het werk. Ter vergelijking; in 2020 vielen er in totaal 610 verkeersdoden.
Sluipmoordenaar op de werkplek
Symptomen door blootstelling aan gevaarlijke stoffen komen vaak pas vele jaren later tot uiting. Op dit moment is 80% van de slachtoffers door stoffenblootstelling gepensioneerd. Maar dat percentage zal in de komende jaren gaan veranderen omdat we steeds langer moeten doorwerken. Steeds vaker zullen werkgevers in de toekomst dan ook te maken krijgen met verzuim door stoffenblootstelling van werknemers tijdens het dienstverband. Om het aantal slachtoffers door stoffenblootstelling te verlagen is het voor organisaties die te maken hebben met gevaarlijke stoffen op de werkplek wettelijk verplicht om de blootstelling te beoordelen. De Nederlandse Arbeidsinspectie controleert met name streng op het gebruik van stoffen met een CMR-classificatie. De afkorting CMR staat voor carcinogeen (kankerverwekkend), mutageen (schadelijk voor de genen) en reproductie toxisch (schadelijk voor de voortplanting/lactatie).
Tools om de blootstelling te beoordelen
Een groot aantal organisaties maakt gebruik van een online tool om de blootstelling aan gevaarlijke stoffen op de werkplek te beoordelen. Dat doen zij vaak zonder zich te verdiepen in het achterliggende blootstellingsmodel. Mijn advies is om dat wel te doen bij het maken van een keuze. Heb je de keuze voor een online tool al gemaakt? Ook dan is het aan te raden om je hier alsnog in te verdiepen. Reden hiervoor is dat een aanvullende onderbouwing wettelijk verplicht is wanneer de door jou gebruikte tool gebaseerd is op een Tier 1 blootstellingsmodel. Maak je gebruik van een Tier 2 blootstellingsmodel? Dan is het doen van een aanvullende onderbouwing niet nodig.
Verschil tussen een Tier 1 & Tier 2 blootstellingsmodel
Een Tier 1-blootstellingsmodel is een relatief eenvoudig model om de blootstelling van uw werknemers te karakteriseren en gezondheidsrisico’s te beoordelen. De schatting is conservatief, dus ‘aan de veilige kant’. Een Tier 2-model is lastiger in te vullen; het bevat een meer geavanceerde benadering. De uitkomst is een meer realistische schatting van de blootstelling.
Beschikbare tools op basis van een Tier 1 blootstellingsmodel
Hieronder een aantal online tools om de blootstelling te beoordelen welke gebaseerd zijn op een Tier 1 blootstellingsmodel. Maak je gebruik van één deze tools? Let dan op dat het doen van een aanvullende onderbouwing nodig is.
1. Chemrade (afhankelijk van het gekozen model, ook beschikbaar als Tier 2 model)
2. Toxic blootstellingsbeoordeling, deze tool is gebaseerd op de Ecetoc-Tra
3. Chemwatch (ITIS is agent van deze applicatie)
4. Trexmo
5. EMKG
Beschikbare tools op basis van een Tier 2 blootstellingsmodel
Hieronder een aantal online tools om de blootstelling te beoordelen welke gebaseerd zijn op een Tier 2 blootstellingsmodel. Maak je gebruik van één van deze tools? Dan is het doen van een aanvullende onderbouwing niet nodig.
1. Chemrade afhankelijk van het gekozen model, ook beschikbaar als Tier 1 model)
2. Stoffenmanager (partner van ITIS i.c.m. SOFOS 360)
3. Art
4. Trexmo
Voorkeur Nederlandse Arbeidsinspectie
De Nederlandse Arbeidsinspectie heeft geen voorkeur voor welk model u zou moeten gebruiken om de blootstelling aan gevaarlijke stoffen op de werkplek. Welke tool u binnen de organisatie ook toepast, u bent zelf verantwoordelijk voor de juiste toepassing ervan. De blootstellingsbeoordeling moet altijd voldoen aan de wettelijke eisen en niet iedere tool is daarin even compleet.
Het document van de Nederlandse Arbeidsinspectie ontvangen met daarin de onderbouwing van bovenstaande? Neem dan contact met mij op via [email protected] zodat ik je het document kan toesturen.
