De vriezermerken tuimelen over elkaar heen in mijn postvakje, zodat we bij gebrek aan witte Kerst toch nog een koud afscheid kunnen nemen van dit uitzonderlijke jaar. Opvallend veel persberichten komen er binnen over ultralowvriezers, onmisbaar voor het bewaren van onder meer de coronavaccins van BioNTech & Pfizer die een belangrijk aandeel hebben in de op handen zijnde vaccinatiecampagne in ons land.
Ze zijn alleen langere tijd houdbaar bij -70 oC. Ook die van Moderna moeten op ultralage temperaturen geconserveerd worden, al zijn ze wel tot 30 dagen houdbaar in de koelkast. Net wat praktischer voor gebruik in huisartsenposten. Producenten van professionele vriezers – en ook koelkasten – weten niet wat ze overkomt met deze pandemie.
De markt voor professionele vriezers is van oudsher een vechtmarkt. Het valt me altijd op bij bezoeken aan internationale beurzen hoeveel aanbieders er zijn. Veel A-merken, maar ook veel budgetaanbieders, en even zo veel copycats. Ze hebben als gemeenschappelijk USP dat de nieuwe generatie weer efficiënter met energie omgaat. (dat zeggen ze dus allemaal.). Nou zijn vriezers door de jaren heen ontegenzeggelijk veel zuiniger geworden, maar als iedereen claimt groen te zijn, is dat amper een selectiecriterium.
Nu de vraag het aanbod overstijgt, bevinden aanbieders zich in een luxepositie. Ik zag laatst al op het Journaal een Nederlandse aanbieder die in geen geval aan de Nederlandse overheid kon leveren. De hele voorraad was uitverkocht; alles was door het buitenland besteld. Het is niet te hopen dat een gebrek aan vriezers straks de massale inentingscampagne in de wielen gaat rijden. Als ik de berichten zo lees, lopen we in Nederland achter op Duitsland, waar ze begin december hun vaccinstraten al operationeel hadden.
Een maand voor de echte vaccinatie naar verwachting kan beginnen, hebben ze daar hun zaakjes al op orde. Hier klinken de eerste kritische geluiden alweer of we er klaar voor zijn. Niet zo gek, na een jaar waarin we zagen hoe het niet moet. Keer op keer liep de overheid met het opschalen van de testcapaciteit achter de feiten aan. De veel geprezen – en verguisde – marktwerking in de zorg deed zijn werk niet.
De overheid vertrouwde erop dat de relatief kleinschalige binnenlandse labstructuur de klus zou kunnen klaren. Grote marktpartijen uit onder meer de biotechsector en een contractlab als U-Diagnostics werden buiten de deur gehouden. Gevolg: onnodige vertraging. Negen maanden na de uitbraak zitten we dan toch op het vereiste niveau.
Het Fenelab Consortium COVID-19 kreeg op 6 november groen licht om los te gaan met extra coronatesten en op 10 december werd door Eurofins in Rijswijk een coronatestlab geopend dat tot wel 55.000 testen per dag kan verzorgen. Hè, hè. Als generale repetitie voor een volgende pandemie verdiende dit niet de schoonheidsprijs. We zullen zien hoe robuust de logistiek is voor wat de grootste bevolkingsvaccinatie ooit wordt.
En laat het niet zo zijn dat we dit voorjaar de vriezercapaciteit niet op orde hebben en de vaccinatiegraad achterblijft. Ik geef het u op een briefje: het woordje vriezers gaat het komende jaar vaker vallen dan u lief is, hopelijk vooral in positieve zin.
