Met genoegen kijk ik terug op mijn jeugd in de jaren zeventig van de 20e eeuw, specifiek naar de positieve verwachtingen die men destijds had. Alle technische ontdekkingen kwamen uit Amerika en beloofden ons een gouden toekomst. We keken naar de Jetsons, Back to the Future en Star Wars. De dromen van Jules Verne kwamen uit en er cirkelden en landden mensen rond en op de maan. Alleen de tijdmachine, zoals beschreven door H.G. Wells, bleef science fiction. Nu, enkele decennia later zijn de VS nog steeds toonaangevend in het bedenken van nieuwe technieken, maar het zijn vooral de Chinezen die alles in elkaar zetten. De schattige robot uit de Jetsons kun je via internet bestellen. Hij/zij zit binnen 24 uur gezellig kletsend naast je op de bank.
Wat betekenen deze technische ontwikkelingen voor ons lab en wat zijn de beloften voor de toekomst? Er staan nu op menige plaats robots in het lab die het analytische werk hebben overgenomen. De mens is nog nodig bij de voorbewerking van monsters en het toelichten van de resultaten aan de klanten. Ik heb collega’s die ervan overtuigd zijn dat de techniek in laboratoria altijd ondergeschikt zal blijven aan de analisten. De toekomst zal hen teleurstellen.
Voorlopig is het einde in de miniaturisatie van computerchips nog niet in zicht. De ontwikkeling van kunstmatige intelligentie gaat razendsnel. De robots in ons lab zullen straks slimmer zijn dan al onze analisten samen en zij zullen het lab overnemen. Dat moment wordt technische singulariteit genoemd. Ook nu al ziet menig klinisch-chemisch laboratorium er verlaten uit. Er wordt daar al in razend tempo door robots geanalyseerd. Het is een kleine stap om de huidige generatie labrobots te voorzien van kunstmatige intelligentie. De robot gaat straks zelf de consumables en chemicaliën ‘just in time’ bestellen op basis van het monsteraanbod en de gewenste doorloopsnelheid. Ook het onderhoud regelt de robot zelf en hij beloont zijn onderhoudsmonteur met een zelfgebrouwen koffievariant naar keuze uit een van zijn zijvakjes. Geen eindeloos laboverleg meer, de robots vergaderen in milliseconden en hebben meer daadkracht dan menig manager van nu.
Waar blijft ik als analist dan, zult u denken? Nergens. Die vind je in het openluchtmuseum naast de smid, de automonteur en andere verloren gegane ambachten. Leuk voor de kleinkinderen om te laten zien wat u vroeger voor werk deed. En dan zal de speelrobot van die kinderen slim opmerken: “Gelukkig is die tijd voorbij.”
