Veiligheid en met name veilig werken in het laboratorium staat al jaren hoog op de agenda van laboratoria. Het bewustzijn is gegroeid dat de medewerkers goed beschermd moeten worden tegen de impact van langdurige blootstelling aan lage concentraties schadelijke stoffen, micro-organismen of straling. Juist die klein beetjes maken het voor wie in een laboratorium werkt zo verleidelijk even minder scherp te zijn op je persoonlijke beschermingsmiddelen.
Probleem is dat we wel weten dat geringe en korte blootstelling aan gevaarlijke stoffen vrijwel zeker geen blijvende schade veroorzaakt, maar dat we niets weten over de langetermijneffecten. Inmiddels is van schilders wel bekend dat die schade zeer ernstig kan zijn, al is de blootstelling daar een stuk hoger. Hoe dan ook, beter het zekere voor het onzekere nemen en juist wél altijd die veiligheidsprotocollen volgen. Het is een beetje zoals autorijden, een keer die riem niet omdoen, en je zult net zien dat je een ongeluk krijgt. Over de risico’s van werken met gevaarlijke organismen kunnen we kort zijn. Daar is ‘eventjes niet beschermd’ totaal uit den boze.
Vreemd genoeg zijn er nog steeds analisten en laboranten die denken dat ze resistentie opbouwen door steeds blootgesteld te worden aan allerlei virussen, bacteriën of vreemd DNA, maar dat is lariekoek. In het microbiologische onderzoek kunnen door ophoping van organismen zulke hoge concentraties optreden dat een giftige cocktail ontstaat. Ja, we kunnen allemaal best tegen een beetje E. coli, maar niet tegen de hoeveelheid van 10.000 wc-brillen tegelijk, sorry voor deze plastische manier van uitdrukken.
Blootstelling aan schadelijke chemicaliën en stoffen kan leiden tot ademhalingsproblemen, huidirritatie, oogletsel en soms erger, dus die beschermende kleding, handschoenen en veiligheidsbrillen liggen er niet voor niets. Let daarbij op de duur van het handschoengebruik. Dit staat op de doos: afhankelijk van de kwaliteit is een stof er met een kwartier door of pas na een uur of langer. De veilige opslag van chemicaliën is ook een topic.
Het gaat hier nog te vaak mis. Er worden verkeerde opslagsystemen gebruikt, verkeerde stoffen staan bij elkaar en er is onvoldoende onderhoud aan het opslagsysteem (denk aan het blijven halen van de ventilatievoud). Lastig? Zeker. In deze editie staan twee artikelen met een checklist over het juist labelen van gevaarlijke stoffen en waaraan te denken bij de opslag. Plak ze aan de muur…
Interessant is ook de visie van Anita te Riet op pagina 8 van deze editie die constateert dat de kwaliteits- en QSHE-manager naar elkaar toe groeien. Het is namelijk zo dat het borgen van veiligheid meer een meer een systeem aan het worden is. Op termijn zal veiligheid net als kwaliteit zo geprotocolleerd zijn dat niets meer vrijblijvend is. Ik denk een goede ontwikkeling, even niet veilig werken is er dan niet meer bij. Dat is veiliger voor iedereen.
Ik raad aan iedereen die op de hoogte wil zijn van de laatste ontwikkelingen over veilig werken in laboratoria ‘LabSafety Event’ op 23 mei in Vianen te bezoeken. Heel praktisch ingestoken, ga er eens rondneuzen en daarna direct aan de slag met het nog veiliger maken van je eigen lab.
